Làm thế nào để tránh đạo văn khi viết?

Bạn đang phỏng vấn một chuyên gia về một chủ đề nào đó hay giới thiệu những phát hiện quan trọng từ một báo cáo, các nguồn tham khảo của bên thứ ba có thể cho bạn thêm uy tín đối với tác phẩm của mình. Tuy nhiên, nếu không hiểu rõ đạo văn là gì, bạn có thể sẽ vô tình rơi vào lỗi đạo văn ngoài ý muốn. Bài viết này của Diễn Đàn Tiếng Anh sẽ giúp bạn làm rõ khái niệm đạo văn cũng như những cách để tránh đạo văn.

Đạo văn là gì?

Theo từ điển Merriam-Webster, động từ "plagiarize" (đạo văn) có nghĩa là "Ăn cắp và chuyển giao (ý tưởng hoặc lời nói của người khác) như của riêng mình và sử dụng (tác phẩm của người khác) mà không ghi nguồn". Nói một cách đơn giản, đạo văn là quá trình lấy lời nói hoặc ý tưởng của người khác và giả vờ rằng chúng là của riêng bạn. Từ điển Collins đã nêu một định nghĩa khác về đạo văn, giải thích rằng đạo văn là hành vi sử dụng tác phẩm của người khác và giả vờ rằng đó là tác phẩm của chính bạn. 

Trong nền văn hoá tiên tiến về khoa học công nghệ kỹ thuật, một hành động đơn giản như việc sao chép và dán có vẻ vô hại, nhưng nó gây ra hậu quả rất nghiêm trọng trong môi trường học tập và làm việc.

Bản thân bạn nên tránh xa việc đạo văn

Vì sao nên tránh đạo văn khi viết?

Về cốt lõi, đạo văn thuộc vấn đề đạo đức. Một nhà văn gửi tác phẩm đạo văn là đang thực hiện hành vi trộm cắp với hy vọng thu lợi từ hành vi đó. Nếu bạn là một sinh viên bị phát hiện ăn cắp ý tưởng, nó có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sự nghiệp học tập và công việc của bạn trong tương lai.

Việc tránh đạo văn là điều tối quan trọng với tư cách là một nhà văn vì nó ảnh hưởng đến tính liêm chính của bạn. Ngoài việc đánh mất sự tôn trọng của những người cố vấn và đồng nghiệp, bạn có thể phải trả giá bằng việc mất cơ hội có được những lời giới thiệu giá trị và sự thăng tiến nghề nghiệp trong tương lai. Nếu bạn vẫn đang đi học, đạo văn có thể khiến bạn bị mất nguồn hỗ trợ tài chính hoặc mất vai trò lãnh đạo.

Ngoài ra, đạo văn sẽ khiến người tác giả thật sự của tác phẩm sẽ mất việc hoặc lợi nhuận, điều này có thể dẫn đến rắc rối hơn nếu nguười đó thực hiện hành động pháp lý chống lại bạn.

Về mặt đạo đức, đạo văn là một hành vi tương tự như ăn cắp một chiếc xe hơi

5 cách tránh đạo văn khi viết

May mắn thay, tất cả đều không đáng sợ. Việc tránh đạo văn rất dễ thực hiện khi bạn nắm được hiểu biết cơ bản về nó. Để giúp bạn tránh xa điều cấm kỵ này, dưới đây là 5 cách giúp bạn tránh đạo văn khi viết.

Trích dẫn nguồn

Khi ám chỉ một ý tưởng hoặc từ ngữ không phải của riêng bạn, hãy thêm trích dẫn bằng văn bản xác định tên đầy đủ của nguồn, ngày xuất bản và bất kỳ yếu tố trích dẫn nào khác theo yêu cầu văn phong mà bạn đang tuân thủ.

Lời trích dẫn

Nếu bạn chèn nguyên văn các từ của nguồn vào văn bản của mình, một trong những cách đơn giản mà rõ ràng nhất để tránh đạo văn là sử dụng dấu ngoặc kép cho văn bản đó để biểu thị rằng các từ đó không phải là của bạn. Trích dẫn trực tiếp cũng cần trích dẫn nguồn để độc giả biết trích dẫn đó của tác giả nào.

Bạn nên xem xét cách tham khảo nội dung học tập một cách hiệu quả

Diễn giải

Diễn giải là viết lại ý tưởng hoặc thông tin của nguồn thành từ ngữ của riêng bạn mà không thay đổi ý nghĩa của nó. Nhưng hãy cẩn thận vì diễn giải có thể dẫn đến đạo văn nếu thực hiện sai.

Diễn giải thành công mà không đạo văn bao gồm một chút kỹ thuật. Bạn nên diễn đạt lại và định dạng bài viết theo cách nguyên bản và cố gắng tránh sử dụng quá nhiều từ hoặc cụm từ tương tự như nguồn tham khảo. Điều quan trọng là không làm thay đổi ý nghĩa của chính nó. Hãy nhớ rằng, bạn vẫn đang sử dụng ý tưởng của người khác, vì vậy bạn vẫn cần phải bao gồm trích dẫn nguồn vào nhé.

Trình bày ý tưởng của riêng bạn

Thay vì viết ngắn gọn các ý tưởng hoặc từ ngữ của nguồn tham khảo, hãy khám phá những gì bạn phải nói về nó. Bạn nên tự hỏi bản thân xem bạn có thể đóng góp quan điểm hoặc ý kiến độc đáo nào trong bài viết mà hoàn toàn là của bạn. Và nên lưu ý rằng nếu bạn đang ám chỉ ý tưởng hoặc từ ngữ của nguồn tham khảo để định hình quan điểm của riêng mình, bạn vẫn cần áp dụng các nguyên tắc ở trên để tránh đạo văn nhé.

Nếu bạn đang viết về cùng một chủ đề cho nhiều bài viết, bạn có thể rất muốn sử dụng lại một số từ trước đó của mình. Điều này được xem là “tự đạo văn”. Rủi ro liên quan đến việc tự đạo văn cũng cao nếu nhà xuất bản hoặc người hướng dẫn của bạn không cho phép bạn sử dụng lại tác phẩm cũ của bạn.

Bạn vẫn có thể bị buộc tội nếu ăn cắp ý tưởng của chính mình

Sử dụng công cụ kiểm tra đạo văn

Trong khi tiến hành nghiên cứu về một chủ đề nào đó, vài cụm từ hoặc câu có thể quen thuộc với bạn đến mức bạn vô tình đưa chúng vào bài viết của mình mà quên không trích dẫn. Việc sử dụng công cụ kiểm tra đạo văn trực tuyến có thể giúp bạn nắm bắt vấn đề này trước khi gửi tác phẩm của mình.

Có một số công cụ kiểm tra đạo văn trực tuyến, chẳng hạn như công cụ được cung cấp bởi Small SEO Tools. Grammarly cũng cung cấp công cụ kiểm tra đạo văn để quét văn bản của bạn miễn phí. Những công cụ này sẽ cho bạn biết liệu các phần trong bài viết của bạn có đạo văn hay không, và thậm chí còn đánh dấu các từ hoặc câu cụ thể cần xác định nguồn của văn bản.

Diễn Đàn Tiếng Anh hi vọng những đề xuất này có thể hữu ích trong việc tránh đạo văn trong học tập và làm việc. Ngoài việc tìm hiểu về các yếu tố được xem là đạo văn, việc có thể tránh đạo văn khi viết cũng cần luyện tập hàng ngày. Chúc bạn viết tốt!